Άλλο πεδινά κι άλλο ορεινά ...

Άλλο πεδινά κι άλλο ορεινά ...

Το καθεστώς βροχοπτώσεων στην Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια είναι γνωστό οτι είναι συνάρτηση του γεωγραφικού πλάτους, της γενικής κυκλοφορίας της ατμόσφαιρας και κυρίως της σύνθετης ορογραφίας μιας περιοχής, καθώς οι ορογραφικές βροχές, στις κορυφογραμμές των βουνών όλης της Ελλάδος διεκδικούσαν και εξακολουθούν να διεκδικούν τα πρωτεία . Παραθέτουμε μετρήσεις που έχουν καταγραφεί εδώ και 80 χρόνια , όπου φαίνονται καθαρά ότι τα απόλυτα ετήσια μέγιστα βροχόπτωσης σημειώνονται ειδικά σε ορεινούς και ημιορεινούς σταθμούς με το ρεκόρ τα 2.685,7mnm  στον μετεωρολογικό Ασκύφου Χανίων ( ο οποίος ανήκε παλαιότερα στο Υπ. Γεωργίας ) .

Πηγή ¨Το  βιβλίο Ν. Σεττα-Το κλίμα της Ελλάδος

Σταδιακά πολλοί οι ορεινοί σταθμοί εγκαταλείφθηκαν  καθώς και πολλοί κλιματολογικοί και υδρολογικοί σταθμοί (πλὴν δικτύου της ΔΕΗ) . Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 έγινε πλήρης καταγραφή των μετεωρολογικών και βροχομετρικών σταθμών (Αύγουστος του 1987 με την τρίτη έκδοση του μητρώου), όπου καταγράφηκαν 1613 σταθμοί εκ των οποίων λειτουργούσαν 1066. Σήμερα, τα πράγματα είναι ακόμη δυσμενέστερα και σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Υδροσκοπίου από τους κυριότερους φορείς του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα που παράγουν κλιματικά δεδομένα καταγράφονται 2313 σταθμοί, εκ των οποίων οι 1321 διαθέτουν κάποιες στοιχειώδεις χρονοσειρές ( δηλαδή δεδομένα χωρίς διακοπές, κενά και ελλείψεις παρατηρήσεων) . Γίνεται άμεση  διάθεση των δεδομένων από το ΕΑΑ και με σχετική καθυστέρηση  από την ΕΜΥ όπου οι σταθμοί της έχουν περιοριστεί κυρίως σε αεροδρόμια .

Στην κακοκαιρία της 11ης Δεκεμβρίου 2021 τα προγνωστικά των μοντέλων ήταν εύστοχα και το σήμα της κακοκαιρίας εντοπίστηκε στον κορμό της ηπειρωτικής Ελλάδος όπου τα ποσά βροχής ήταν ιδιαίτερα υψηλά. Η πρακτική τόσων ετών μας έδινε το σήμα ότι μπορεί οι βροχές σε τοπικό επίπεδα να έφταναν ακόμη και το διπλάσιο από τις προβλέψεις .

Να θυμίσουμε οτι ανάλογη κατάσταση είχαμε παρατηρήσει πριν δυόμιση χρόνια τον Φεβρουάριο του 2019 με την κακοκαιρία στην Κρήτη στις 25 Φεβρουαρίου 2019 και ειδικότερα στον μετεωρολογικό σταθμό της ΕΜΥ στα Χανιά έπεσαν 116 mm εκ των οποίων τα 52 mm σε λίγες μόνο ώρες. Τότε σημειώθηκαν ανάλογες τιμές  στους σταθμούς του ΕΑΑ στους πεδινούς σταθμούς των νομών Ρεθύμνου και των Χανίων   Αξίζει να σημειωθεί ,  οτι τότε στους ορεινούς σταθμούς του Σέμπρωνα και του Ασκύφου Χανίων τα ύψη βροχής έφτασαν τα 319 και 336.4 mm δηλαδή ήταν 3 με 6 φορές παραπάνω απ' ότι στους πεδινούς σταθμούς.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, το νερό που σημειώθηκε  στα ορεινά, να μεταφερθεί  από τις λεκάνες απορροής με σφοδρότητα στα πεδινά.Έτσι λόγω του μεγάλου όγκου του νερού αλλά και της ραγδαιότητας της βροχής δημιουργήθηκαν σημαντικά και πολλά πλημμυρικά φαινόμενα . Το ίδιο έγινε και φέτος .

Μια πρώτη σύγκριση πεδινών και ορεινών σταθμών  θα σας λύσει τις απορίες γιατί είχαμε τόσες καταστροφές 

Τονίζεται οτι η αξία των ορεινών σταθμών είναι σημαντική όχι μόνο για  την μελέτη πλημμυρικών φαινομένων , αλλά και για την μελέτη  της κλιματικής αλλαγής , της γνώσης του χιονιού που τροφοδοτεί τους υδροφόρους ορίζοντες και τα ορια των προδιαγραφών για τεχνικές κατασκευές . Αν γνωρίζεις οτι σε μια περιοχή έχεις πολλή βροχή στα ορεινά και κατ επέκταση μεγάλες απορροές , θα θέσεις μεγαλύτερα ορια για την κατασκευή αγωγών ομβρίων υδάτων κτλ.  Ο επανασχεδιασμός ενός Εθνικού Δικτύου και Βάσης  Δεδομένων Υδρολογικού ενδιαφέροντος είναι απαραίτητος  .