Μετά τον Νοέμβριο του 2011 και του 2015, που για μεγάλο χρονικό διάστημα επικράτησε αντικυκλωνική κυκλοφορία της ατμόσφαιρας πάνω από την χώρα μας και είχαμε λίγες βροχές , έτσι και φέτος ο Νοέμβριος τελικώς θα κλείσει με πολύ χαμηλά ύψη βροχής, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα παρότι θα μας επηρεάσει στα τέλη του ένα συστημα από την Κεντρική Μεσόγειο . Αντίθετα στην περιοχή της Κρήτης ο Νοέμβριος του 2020 ήταν ιδιαίτερα υετοφόρος.

Χάρτης-Η κλιματική πρόβλεψη από το ECMWF για τον Νοέμβριο 2020

Ήδη από την αρχή του μήνα το κλιματικό μοντέλο του ECMWF μας έδινε αυτή την προοπτική,  η οποία επαληθεύτηκε. Οι Δυτικές Κεντρικές και οι Βόρειες περιοχές είχαν την μεγαλύτερη μείωση των βροχοπτώσεων , ενω ανάλογη κατάσταση παρουσιάστηκε στα Βορειοδυτικά Βαλκάνια (Διναρικές Άλπεις) και την Ιταλία. Είχαμε αναλύσει οτι υπεύθυνο για την κατάσταση που θα επικρατούσε θα ήταν ο εμποδισμός τύπου Ωμέγα .

Για τους μετεωρολόγους είναι γνωστό ότι αυτή την εποχή αλλά και στις αρχές του χειμώνα τον Δεκέμβρη η πιό συνηθισμένη κίνηση των βαρομετρικών συστημάτων είναι η κίνηση από τα Δυτικά προς τα ανατολικά .  Οι Νοέμβριοι με τα χαμηλά ποσά βροχόπτωσης και τις λίγες ώρες ηλιοφάνειας, είτε είναι θερμότεροι είτε ψυχροτεροι του κανονικού, δεν είναι συνηθισμένοι, αλλά εξηγούνται εύκολα με όρους κυκλοφορίας της ατμόσφαιρας . Συγκεκριμένα, και οι δύο τύποι συνδέονται με εμμονή ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας εμποδισμού τύπου Ωμέγα (omega blocking) σχετικά 

μεγάλου πλάτους στην περιοχή της Ευρώπης.

Στην πρώτη περίπτωση (θερμότεροι Νοέμβριοι) η χώρα επηρεάζεται από το δυτικό σκέλος του blocking με νοτιάδες και αρκετή συννεφιά, αλλά λίγες σχετικά βροχές, καθώς τα χαμηλά συνήθως δεν έρχονται από τη Δ. Μεσόγειο προς την περιοχή μας  . Η περίπτωση αυτή είχε παρουσιαστεί στην Ευρώπη το 2015.  Σε αυτούς τους θερμούς αντικυκλώνες ο αέρας σε όλες τις στάθμες είναι πιο θερμός από τον αντίστοιχο που περιβάλλει τον αντικυκλώνα. Σε αντίθεση με τους ψυχρούς αντικυκλώνες , οι θερμοί αντικυκλώνες εκτείνονται σε μεγαλύτερο ύψος και αυξάνουν την έντασή τους με την αύξηση του ύψους. Τέτοιοι αντικυκλώνες είναι κυρίως οι μόνιμοι αντικυκλώνες όπως των Αζορών.

Στην δεύτερη περίπτωση (ψυχρότεροι Νοέμβριοι) η περιοχή μας επηρεάζεται από το ανατολικό σκέλος του blocking με επίμονο Β-ΒΑ ρεύμα ,  που όταν οι θερμοκρασίες είναι αρκούντως χαμηλές, προκαλεί στην ανατολική κυρίως Ελλάδα συννεφιά και ασθενείς βροχές . Η περίπτωση αυτή είχε συμβεί το 2011 και ανάλογη κατάσταση επικράτησε και φέτος . Στους ψυχρούς αντικυκλώνες ο αέρας στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας είναι γενικά πιο ψυχρός από τον αέρα στις γειτονικές περιοχές . Η θερμοκρασία και η πίεση στους συγκεκριμένους αντικυκλώνες ελαττώνεται γρήγορα με το ύψος και έτσι η κατακόρυφη έκτασή τους είναι μικρή φθάνοντας τα 2 με 3 km από το έδαφος. Συνήθως οι εποχικοί αντικυκλώνες ( Σιβηρικός, Καναδικός κ.α.) ανήκουν στους ψυχρούς αντικυκλώνες.

ΟΙ ΒΡΟΧΕΣ ΤΟΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟ ΦΕΤΟΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

(α) Βόρεια Ελλάδα

Μια από τις περιοχές που επηρεάστηκε ήταν και η Θεσσαλονίκη η οποία κατά μέσο όρο δέχεται βροχόπτωση περί τα 52.8 mm βροχής, ενώ φέτος  και μέχρι σήμερα έχουν πέσει μόλις  5.8 mm. Η χαμηλότερη τιμή σημειώθηκε το 1971 με 6.4 mm και ακολουθεί το 2011 με 8.9 mm. Αν έρθει ένα σύστημα που περιμένουμε την ερχόμενη Κυριακή , τότε τα μέχρι στιγμής 5.8 mm δεν θα είναι η χαμηλότερη τιμή για το μήνα .

Ανάλογη κατάσταση παρουσιάζεται και στις Σέρρες μια περιοχή με γεωργική δραστηριότητα όπου η μέση βροχόπτωση είναι στις Σέρρες 48.8 mm . Φέτος  μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί μόλις 2.2 mm  βροχής. Ανάλογες περιπτώσεις με πολύ χαμηλά ύψη βροχής είχαμε το 2011 ( με 5.1 mm) , το 2000 και το μακρινό 1972  

Στα Γάννενα η μέση βροχόπτωση είναι  168 mm και φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί μόλις 3,5 mm  βροχής. Δύσκολη χρονιά για τα Γιάννενα ήταν το 2011 με 10.3 mm , το 2002, 1986 , 1972, 1967. Σε όλες τις περιπτώσεις υπήρχε ένας μεγάλος αντικυκλώνας που εμπόδιζε τα συστήματα να επηρεάσουν τα ΒΔ της χώρας μας , που συνήθως δέχονται μεγάλα ύψη βροχής .

Στη Κοζάνη η μέση βροχόπτωση είναι  56.1mm και φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί μόλις  4,5 mm  βροχής

(β) Κεντρική Ελλάδα

Δεν ήταν καλύτερη η κατάσταση σε ορισμένες περιοχές της Θεσσαλίας όπως στην Λάρισα όπου η μέση βροχόπτωση είναι  53.7 mm και φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί  7,5 mm  βροχής. Βέβαια τα ανατολικά τμήματα της Θεσσαλίας και κυρίως τα ανατολικά προσήνεμα της Μαγνησίας (Πήλιο) έχουν δεχτεί σχετικά καλά ύψη βροχής.

Στο Ελληνικό η μέση βροχόπτωση είναι 60.1 mm και φέτος μέχρι στιγμής έχει σημειωθεί  1,0 mm  βροχής

Μεγάλη ανομβρία και στην Τρίπολη με την  μέση βροχόπτωση να είναι στα 108.8 mm και φέτος μέχρι στιγμής να έχουν σημειωθεί  μόλις 2.3 mm  βροχής

(γ) Νότια Νησιωτική χώρα

Στη Κρήτη η βροχή έχει φτάσει και ξεπεράσει το τριπλάσιο και συγκεκριμένα στο Ηράκλειο η μέση βροχόπτωση είναι 59.6 mm ενω  φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί  175.3 mm  βροχής . Πολύ μεγαλύτερα ύψη βροχής έχουν σημειωθεί στις ορεινές περιοχές όπου η βροχόπτωση έχει φτάσει στα επίπεδα των 400 με 600 mm βροχής .

Και να κλείσουμε την παρουσίαση των περιοχών με τα Χανιά (Σούδα) , ένα σταθμό με ιστορία 62 ετών όπου η μέση βροχόπτωση είναι 77.0 mm και φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί  146 mm  βροχής. Αξίζει εδώ να παρατηρήσετε ότι τις χρονιές που είχε μεγάλη ξηρασία στη Βόρεια Ελλάδα -όπως το 2011 - οι βροχές στην Κρήτη ήταν αυξημένες , ενώ οι περίοδοι με χαμηλά ύψη βροχής συνέβαιναν σε άλλες περιόδους και για άλλους λόγους . Όσο και να μας φανεί παράξενο , στα Χανιά για τον μήνα Νοέμβριο εμφανίζεται διαχρονικά, ανοδική τάση των βροχοπτώσεων .  

ΤΙ ΜΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ....

Θέλοντας να δώσω στο κλείσιμο αυτού του άρθρου ένα τόνο αισιοδοξίας , σας παραθέτω την προοπτική των βροχοπτώσεων με βάση τα στοιχεία του έγκυρου κλιματικού μοντέλου του Ευρωπαϊκού Κέντρου της υπηρεσίας Copernicus από το project EFFIS της ΕΕ . Οι βροχές "φαίνεται" ότι θα πάνε καλά , αν και σας έχω πει πολλές φορές , οτι πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί σε αυτά τα αποτελέσματα . Παντως ακόμη και αν δεν τα εμπιστευόμαστε τόσο, η λαική σοφία ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις έχει μια απάντηση : " Ο μήνας χάνει τα νερά , ο χρόνος δεν τα χάνει"

Σημείωση ¨Αν θέλετε να δείτε περισσότερα και λεπτομέρειες μέσω των διαγραμμάτων των βροχοπτώσεων του Νοεμβρίου, μπορείτε να επισκευτείτε το πρόσφατο και αναλυτικό άρθρο μου από το kolydas.eu