Τα αέρια των ηφαιστείων μπορούν να κάνουν τον γύρο του κόσμου- Η περίπτωση του ηφαιστείου Λα Σουφριέρ

Τα αέρια των ηφαιστείων μπορούν να κάνουν τον γύρο του κόσμου

Το μικρό νησί Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες, στην ανατολική Καραϊβική, καλύφθηκε πριν από λίγες ημέρες με ένα λεπτό στρώμα τέφρας και μια "έντονη οσμή θείου" ήταν στον αέρα  μία ημέρα μετά τη θεαματική έκρηξη του ηφαιστείου του το οποίο για δεκαετίες ήταν ανενεργό. Η έκρηξη του ηφαιστείου Λα Σουφριέρ έστειλε μαύρα σύννεφα τέφρας περίπου 10 χλμ. στον αέρα, προκαλώντας την απομάκρυνση κατοίκων από περιοχές εκεί κοντά.

Ο Άγιος Βικέντιος και οι Γρεναδίνες Νήσοι , όπου ζουν 100.000 άνθρωποι, είχε να δει ηφαιστειακή δραστηριότητα από το 1979, όταν μια έκρηξη προκάλεσε ζημιές περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Η έκρηξη του Λα Σουφριέρ το 1902 είχε προκαλέσει τον θάνατο τουλάχιστον 1.000 ανθρώπων. 

Αξίζει να σημειώσουμε οτι σε όλη την Καραιβική υπάρχουν 19 μεγάλα Ηφαίστεια τα οποία έχουν προκαλέσει στο παρελθόν πολλές καταστροφές. Για παράδειγμα το Πλίμουθ κάποτε ήταν πρωτεύουσα του νησιού Μοντσερράτ στις Υπήνεμες νήσους. Οι φυσικές καταστροφές ισοπέδωσαν το Μοντσερράτ και ερήμωσαν την πόλη. Το 1989 ένας τυφώνας χτύπησε το νησί ενω λίγα χρόνια αργότερα, οι κάτοικοι ήρθαν αντιμέτωποι με ένα δεύτερο φυσικό φαινόμενο. Η πόλη ήταν χτισμένη στους πρόποδες του ηφαιστείου, Σουφριέρ Χιλς. Τον Αύγουστο του 1995 το ηφαίστειο εξερράγη με αποτέλεσμα μεγάλες ποσότητες λάβας και τέφρας να καλύψουν την πόλη. Μερικούς μήνες αργότερα, οι εκρήξεις σταμάτησαν και οι κάτοικοι ήταν ελεύθεροι να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Ωστόσο, τον Ιούλιο του 1997 μια δεύτερη τρομακτική έκρηξη ερήμωσε ολόκληρο το νησί. Συνολικά έχασαν τη ζωή τους 19 άνθρωποι και ισοπεδώθηκε το 80% του νησιού.  Απο τότε μέχρι σήμερα έχουν υπάρξει βελτιώσεις στα αριθμητικά μοντέλα και στις μετρήσεις και μπορούμε πλέον να παρακολουθούμε την διασπορά των αερίων από τα ηφαίστεια και να ελέγχουμε την ποιότητα της ατμόσφαιρας σε όλο τον πλανήτη

ΟΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ COPERNICUS

Η υπηρεσία Copernicus για την παρακολούθηση της ατμόσφαιρας (CAMS) παρέχει συνεχή δεδομένα και πληροφορίες σχετικά με τη σύσταση της ατμόσφαιρας τα τελευταία 5 χρόνια . Η υπηρεσία περιγράφει την τρέχουσα κατάσταση, πραγματοποιεί προβλέψεις για την κατάσταση τις επόμενες λίγες ημέρες, και αναλύει συστηματικά εκ των υστέρων αρχεία δεδομένων για τα τελευταία χρόνια. Η  υπηρεσία Copernicus για την παρακολούθηση της ατμόσφαιρας  υποστηρίζει πολλές εφαρμογές σε ποικίλους τομείς, όπως, μεταξύ άλλων, η υγεία, η παρακολούθηση του περιβάλλοντος, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η μετεωρολογία και η κλιματολογία. Παρέχει καθημερινά πληροφορίες σχετικά με τη σύσταση της ατμόσφαιρας της γης μέσω της παρακολούθησης και της πρόγνωσης συστατικών, όπως τα αέρια του θερμοκηπίου (διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο), τα δραστικά αέρια (π.χ. μονοξείδιο του άνθρακα, οξειδωμένες ενώσεις αζώτου, διοξείδιο του θείου), το όζον και τα αερολύματα.

Video ¨Η εξάπλωση του SO2 από την Καραιβική έως την Νότια Ευρώπη -Windy/Copernicus

Η υπηρεσία Coperinus eξασφαλίζει ανάλυση σχεδόν σε πραγματικό χρόνο και προβλέψεις 4 ημερών, καθώς και νέα ανάλυση της ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη, καθιστώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο δυνατή τη συνεχή αξιολόγηση του αέρα που αναπνέουμε. Τις προβλέψεις των ποσοτήτων διoξειδίου του θείου μπορούμε να τις δούμε μέσα από το Windy όπως καταγράφεται στο παραπάνω video

Όσο και να μας φαίνεται παράξενο ή ακόμα και να μας ανησυχεί, το διοξείδιο του θείου με την βοήθεια των ανώτερων ανέμων καταφέρνει να φτάσει το Σαββατοκύριακο πάνω από την περιοχή μας , σε μεγάλα όμως ύψη της ατμόσφαιρας , χωρίς να μπορεί να μας δημιουργήσει προβλήματα .

Σε γενικές γραμμές πρέπει να γνωρίζουμε ότι οταν έχουμε εκρήξεις ηφαιστείων, η ηφαιστειακή τέφρα με τα αέρια που την συνοδεύουν μπορούν να κάνουν τον γύρο του κόσμου . Αξίζει να σημειώσουμε οτι το 1991 μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Pinatumbo  το νέφος διέγραψε 3 φορές τον γύρο του πλανήτη μας. Είναι πολύ πιθανό, η μεγαλύτερη ηφαιστειακή έκρηξη σε όλη την περίοδο της Ολόκαινου να σημειώθηκε το 1815 στο όρος Ταμπόρα της Ινδονησίας. Η μέση ετήσια θερμοκρασία μειώθηκε κατά 1oC και το έτος αυτό έμεινε στις μνήμες των κατοίκων της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής σαν τη “χρονιά που δεν γνώρισε καλοκαίρι”. Ο καπνός είχε εμποδίσει τη ροή των δυτικών ανώτερων ανέμων, οπότε τα ψυχρά πολικά μέτωπα κατέβαιναν πολύ χαμηλά. Η ηφαιστειογενής σκόνη, με τον τρόπο που διαμοιράζεται κατά την πτώση της στην επιφάνεια της Γης, προσφέρει μια θαυμάσια πηγή πληροφοριών για την πορεία των ανώτερων ανέμων κατά το διάστημα της έκρηξης.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι κάθε ηφαιστειακή έκρηξη ¨φρενάρει¨ την κλιματική αλλαγή. Έχει παρατηρηθεί ταύτιση του ρυθμού των ηφαιστειακών εκρήξεων με την ανά 180 χρόνια ένταση της δραστηριότητας των ηλιακών κηλίδων. Η “Μικρή Εποχή των Παγετώνων” συμπίπτει με ένα κύμα ηφαιστειακής δραστηριότητας όπου οι μεγάλες εκρήξεις κατάντησαν αφύσικα συχνές .