Όταν οι μουσικοί και η μουσική κατέγραφαν την ιστορία....

«Με τη φετινή πλημμύρα / όρη και βουνά επήρα / είδα μάνα να φωνάζει / και βαριά ν’ αναστενάζει: / “Το μωρό, το μικρό, το παιδί μου / σώσε μού το και πάρ’ τη ζωή μου”»… Στίχοι από το τραγούδι «Η πλημμύρα» του Μάρκου Βαμβακάρη , αναφορά σε μια νεροποντή του 1934, που καταγράφει με… ρεπορταζιακή ακρίβεια – λιτά, ουσιαστικά, ζωντανά, πειστικά: «Περιστέρι και Μοσχάτο / τα ’καναν όλα άνω κάτω / Καμίνια και Αγια-Σωτήρα / τα’ πνιξε όλα η πλημμύρα»…Είναι ένα από τα πολλά –τουλάχιστον πενήντα, το 20% περίπου των τραγουδιών– του πατριάρχη του ρεμπέτικου, εμπνευσμένα από πραγματικά συμβάντα, 

https://youtu.be/_MqGw0RxsyM?t=4

Οι πλημμύρες άρχισαν να καταγράφονται στη "σύγχρονη Αττική  απο τον καιρό της Κολώνας που έχουμε αναφέρει στην ιστοσελίδα σε προηγούμενο άρθρο. Απο τότε αξιοσημείωτη ήταν η καταιγίδα στις 22-10-1887 όπου έπεφτε νερό με το τουλούμι για δύο μερόνυχτα, με αποτέλεσμα μεγάλες καταστροφές και κατάρρευση μίας οικοδομής και μίας μονοκατοικίας. Έκτοτε -και μέχρι το 1933- καταγράφηκαν δέκα περιπτώσεις ισχυρών βροχοπτώσεων με δυσάρεστα πάντα αποτελέσματα. .

Η πλημμύρα όμως του 1934 ήταν η μεγαλύτερη από όλες. Συνέβη στις 22-11-1934. Έφτασαν μόνο έξη ώρες ισχυρότατης καταιγίδας για να πληγούν τα περισσότερα σπίτια και καταστήματα σε Αθήνα (Ν. Φιλαδέλφεια, Ν. Ιωνία, Κυψέλη, Πατήσια...), αλλά και σε Πειραιά (Μοσχάτο, Φάληρο, Ρέντη, Κοκκινιά...). Υπερχείλισε ο Κηφισός -γιατί "έσπασε" ψηλά- και τα νερά έφτασαν τα δύο μέτρα στο Μοσχάτο και το ενάμιση στο Ν. Φάληρο. Μάλιστα έπεσε και η γέφυρα στην εκβολή του Κηφισού! Τι να πει κανείς για τις παντός είδους ζημιές..., αλλά το χειρότερο ήταν οι επτά νεκροί.

Ο ίδιος ο Βαμβακάρης μπήκε μέσα στον ορμητικό Κηφισό και έσωσε το παιδί για το οποίο ανα φέρεται στο τραγούδι του.

Αμέσως γράφτηκαν και κυκλοφόρησαν δύο ρεμπέτικα τραγούδια, τα οποία περιέγραφαν με ενάργεια τις καταστροφές. Μάλιστα το πιο δυνατό "χαστούκι" το έδωσε το τελευταίο στιχάκι από το τραγούδι του Μάρκου, "Πλημμύρα". Λέει Περιστέρι και Μοσχάτο τα 'καν' όλα άνω-κάτω. Καμίνια και Αγιά-Σωτήρα τα 'πνιξ' όλα η πλημμύρα. Και είπα "χαστούκι" , αφού μέχρι σήμερα τα ίδια μέρη πλημμυρίζουν, πλην -ίσως- Μοσχάτου λόγω κάποιων έργων τα οποία έγιναν με αφορμή τη Ολυμπιάδα του 2004. Στην πλημμύρα του 1934, σε κάποια μέρη, ο κόσμος μεταφέρονταν με βάρκες, ενώ για 2-3 εβδομάδες κάποιοι άνθρωποι ζούσαν μέσα στις λάσπες!

 

Θερμά ευχαριστήρια στον κ. Πάνο Σαββόπουλο για το άρθρο του και στην εξαιρετική διπλωματική εργασία του κ. Παππά

( https://dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/13452/2/PappasPE.pdf ) που αποτέλεσαν πηγές του παραπάνω άρθρου.