121 χρόνια πρίν-H μεγάλη πλημμύρα της Αθήνας στις 18 Νοεμβρίου 1899

Εμπρός 1899

Έχουμε γράψει ότι στην Αθήνα η πρώτη μεγάλη πλημμύρα με 61 θύματα σημειώθηκε στις 14 Νοέμβρη 1896, που καταγράφηκε και ως πλημμύρα του Αγίου Φιλίππου (με το νέο ημερολόγιο 27/11) ενώ τρία χρόνια μετά, στις 18.11.1899,( (5 προς 6 Νοεμβρίου με το παλαιό Ημερολόγιο) χτύπησε την Αθήνα σφοδρή καταιγίδα και, σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής υπήρξαν νεκροί αλλά δεν αναφέρεται ο ακριβής αριθμός των θυμάτων.

Το αίτιο που δημιούργησε τις σφοδρές καταιγίδες ήταν ένα βαρομετρικό χαμηλό που ήρθε από την Σικελία , όπως συνήθως συμβαίνει αυτή την περίοδο. Στη αρχική ημερομηνία της εφημερίδος ΕΜΠΡΟΣ στο αρχικό άρθρο αριστερά αναφέρεται ως ημερομηνία του συμβάντος η "προχθεσινή ημέρα" απο της εδόσεως της εφημερίδος (7/11) , άρα το γεγονός κανονικά έλαβε χώρα στις 5 Νοεμβρίου του 1899 και όχι 18/11 , όπως έχει αναφερθεί στη βιβλιογραφία . 

Η εφημερίδα «Εμπρός» έγραψε: «Η τρομερά καταστροφή, ήτις ειρήσθω υπήρξεν ανωτέρα της πρό τριετίας συμβάσης κατά της νύκτα του Αγίου Φιλίππου, συνετελέσθη εντός τριών ωρών. Αι Αθήναι δεν ενθυμούνται καταιγίδα τοσαύτης διάρκειας». Εκτός από την απώλεια της ζωής ενός αμαξηλάτη από το πρωτοσέλιδο του ΕΜΠΡΟΣ στα άρθρα των επομένων ημερών βλέπουμε να γίνονται αναφορές και για άλλα θύματα , όπως η απώλεια της ζωής ενός παιδιού.

Οι κάτοικοι της Αθήνας την επομένη της νεροποντής αντιμετώπισαν την φρίκη των ανοιγμένων τάφων στα νεκροταφεία της πόλης

θυελλώδεις άνεμοι δημιούργησαν πολλά προβλήματα και αναφέρθηκε επίσης ο πνιγμός ενός ναυτικού

Από τις συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά επηρεάστηκαν περισσότερο οι Κουκουβάουνες και τα Καμίνια .

Μετά από αυτή την μεγάλη καταστροφή, ο τότε Πρωθυπουργός κ. Θεοτόκης μαζί με τον διεθυντή Δημοσίων έργων κ. Βλαχόπουλο , ξεκίνησαν να κάνουν  τα σχέδια για αντιπλημμυρικά έργα Ιλισσού και Κηφισσού με προτάσεις για αλλαγή της κοίτης τους , ώστε αυτή να καταλήγει στο Φάληρο με έργα υποδομής και όχι στον Ελαιώνα των Αθηνών όπως έχουμε γράψει σχετικά για την μεγάλη πλημμύρα του Αγίου Φιλίπππου. Πρίν από το 1900 οι πλήμμυρες του Κηφισού και του Ιλισού σκορπίζονταν στη χαμηλή περιοχή Ρέντη - Μοσχάτου - Νέου Φαλήρου. Ο Κηφισός ακολουθούσε περίπου την χάραξη του ρέματος Προφήτη Δανιήλ και ο Ιλισός την Χαμόστερνα. Τα νερά ξεχύνονταν στον Φαληρικό Ορμο μέ αβαθείς κοίτες και με σειρά γεφυρίων στις παραλιακές Θίνες. Η πλήμμυρα με ύψος βροχής 116.5 mm την 26.11.1896 (Αγίου Φιλίππου) προξένησε ζημιές στην γέφυρα του σιδηρόδρομου Θησείου - Πειραιώς. Η πλήμμυρα της 18.11.1899 από βροχή 150.2 mm, κατέστρεψε τις παραλιακές γέφυρες, που αντικατεστάθησαν με δύο νέες στις θέσεις όπου τώρα είναι οι εκβολές του Κηφισού και του Ιλισού. Η κοίτη του Κηφισού διευθετήθηκε σε μήκος περί τα 1000 μ, Για να γίνει αυτό το σχέδιο πραγματικότητα πιέσεις είχε ασκήσει ο βουλευτής Ρετσίνας , ενώ αποφάσεις και σχετικές διαταγές εδόθησαν πολλές, όμως ....

 

... η απόφαση για παράδειγμα να μη χτίζονται σπίτια "άνευ υπογείων"  ποτέ δεν τηρήθηκε , 

Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, αφ'ενός μεν έπρεπε να προστατευθούν από τις πλήμμυρες οι ΝΕΟΙ  προσφυγικοί συνοικισμοί που εγκατεστάθησαν στις χαμηλές περιοχές, αφ' ετέρου δε ανέκυψε πρόβλημα για άμεση αποχέτευση των ακαθάρτων. Ανοίχτηκαν λοιπόν πρόχειρες κοίτες προς τον Ορμο από την Χαμόστερνα των Σφαγείων και από την Καναπιτσερή της Κοκκινιάς και κατασκευάστηκε ο συλλεκτήρας ακαθάρτων Προφήτη Δανιήλ για να συνδεθούν (μέσω υπερχειλιστού) οι παντορροκοί αγωγοί της Πρωτεύσουσας με υποβρύχια εκβολή ακαθάρτων στονΦαληρικό Ορμο.  Τα έργα έγιναν μετά από 30 χρόνια (!) με πολλές κακοτεχνίες και ελλείψεις, καθώς μέχρι περίπου τις μέρες μας, το Μοσχάτο και οι Ποδαράδες (Ν. Ιωνία ) "μαρτυρούσαν" από την μανία του Κηφισού και του Ποδονίφτη .  

 ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝ

Γνωστές πλήμμυρες από τον κόμβο της Οδού Πειραιώς είναι της 18.09.1949 με βροχή 142.9 mm στο Αστεροσκοπείο, 30.10.1972 με βροχή 139.2 mm στο Αστεροσκοπείο, 02.11.1977 με βροχή 130.0 mm στο Αστεροσκοπείο και 160.0 mm στην Ομόνοια, στις 08.07.2002 με βροχή 91.0 mm στο Αστεροσκοπείο, 137.0 mm στην Ομόνοια, 105.0 mm στην Κοκκινιά και με 131.0 mm στο Γαλάτσι. Την 06.11.1961 βροχή 81.9 mm στο Αστεροσκοπείο, 82.5 mm στην Ομόνοια, 54.2 mm στο Χαλάνδρι και 57.0 mm στα Ανάβρυτα, προξένησε εκτεταμένες πλήμμυρες κυρίως από τη γέφυρα της Οδού Πειραιώς αλλά και στο Μπουρνάζι Αγίων Αναργύρων και στο Ρουπάκι Περιστερίου που εκβάλλει ο Μάσχας στον Κηφισό.

Όμως ίσως δεν χρειάζεται να πάμε τόσο πολύ πίσω στον χρόνο για να δούμε τα  παθήματα που έφερε η προχειρότητα ίσως και η αμέλεια για μα μάθουμε κάτι παραπάνω . Η Μάνδρα απέχει μόλις τρία χρόνια δρόμο ....