Η κακοκαιρία EVA έφυγε, αναφέρει στο ρεπορτάζ της η δημοσιογράφος της "Καθημερινής" κ. Δήμητρα Τριανταφύλλου , η «σκόνη» που σήκωσε όμως για το αν ήταν σωστή η ενεργοποίηση του 112, παραμένει. Σύμφωνα με την κριτική πολλών πολιτών στα social media, ούτε η πρόγνωση των μετεωρολόγων «έπεσε μέσα», ούτε η απόφαση για το κύμα των μηνυμάτων που έλαβαν οι πολίτες σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, δικαιολογείται. Κι όμως τα "τεκμήρια του καιρού" οι καταγραφές από τα βροχόμετρα, μας δείχνουν ότι  είχαμε τελικώς αξιόλογες βροχοπτώσεις στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Εξαίρεση αποτέλεσε η Βορειοανατολική Ελλάδα, όπου σε πολλές περιοχές της Θράκης δεν σημειώθηκε καν βροχόπτωση. Τα προγνωστικά μοντέλα προσδιόρισαν με μεγάλη ακρίβεια το πέρασμα του μετώπου μετά τα μεσάνυχτα της Παρασκευής με πιθανότητα που έφτανε πάνω από το 80%. (Χάρτης που εκδόθηκε Παρασκευή 00:UTC) 

Από τους μετεωρολογικούς σταθμούς της ΕΜΥ στην Κέρκυρα είχαμε 64.0 mm στην Έδεσσα 49.4 mm και στο Τατόι 40mm βροχής, ενώ από τους σταθμούς του ΕΑΑ τα μεγαλύτερα ύψη βροχής σημειώθηκαν στην Κέρκυρα 131mm, στη Λευκάδα 124mm,στην Κερασιά Πέλλας 99mm, στο Ζωτικό Ιωαννίνων 97mm, στα Τύρια Ιωαννίνων 94mm και στο Λιμάνι του Πειραιά κατά την διάρκεια βραχείας, αλλά πολύ έντονης ΄καταιγίδας 53mm. Δορυφορικές μετρήσεις τόσο στο Ιόνιο όσο και στο Αιγαίο κατέγραψαν πάνω από 100mm.

Στο χθεσινό μου άρθρο μου ανέλυσα 7 κύρια σημεία σχετικά με τα συστήματα προειδοποήσεων που υπάρχουν στην Ευρώπη και τα οποία υποστηρίζουν οι Μετεωρολογικές και Υδρολογικές Υπηρεσίες.. Είναι γνωστό σε όλους ότι τα τελευταία χρόνια ειδικά από τότε που ανέλαβα την Διεύθυνση του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου της ΕΜΥ, οι συνεντεύξεις μου δεν είναι συχνές στα ΜΜΕ , αλλά αντίθετα είναι σχεδόν καθημερινές οι γραπτές μου αναφορές για τον καιρό, από τις προσωπικές μου ιστοσελίδες.Με αυτό τον τρόπο, όποιος δημοσιογράφος θέλει να προσθέσει και την άποψη της ΕΜΥ για κάποιες κακοκαιρίες, δεν μένει παρά να ανατρέξει στα όσα αναφέρει ο Διευθυντής της. Οπότε δεν υπάρχει κανένας παραπονούμενος . 

Σε αυτόν τον κανόνα, εχθές έκανα μια μικρή "εξαίρεση" στην δημοσιογράφο κ Δήμητρα Τριανταφύλλου της "Καθημερινής" , καθώς το θέμα της αφορούσε τα μηνύματα του 112, και ο χρόνος μου για να αναπτύξω το θέμα μόνoς,  απλά δεν υπήρχε!  Διαβάστε λοιπόν παρακάτω όλο τοενδιαφέρον άρθρο με την άδεια της "Καθημερινής"

Ρεπορτάζ της Δήμητρας Τριανταφύλλου για την "Καθημερινή" με τίτλο " Κακοκαιρία EVA: Δικαιολογείται η ενεργοποίηση του 112; 
 
Η κακοκαιρία EVA έφυγε, η «σκόνη» που σήκωσε όμως για το αν ήταν σωστή η ενεργοποίηση του 112, παραμένει. Σύμφωνα με την κριτική πολλών πολιτών στα social media, ούτε η πρόγνωση των μετεωρολόγων «έπεσε μέσα», ούτε η απόφαση για το κύμα των μηνυμάτων που έλαβαν οι πολίτες σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, δικαιολογείται. Τι λένε όμως για αυτή την κριτική όσοι πήραν τις αποφάσεις;

«Ναι, ήταν η κακοκαιρία που περιμέναμε, με γενικευμένες βροχοπτώσεις σε όλη τη χώρα» λέει στην «Κ» ο διευθυντής της ΕΜΥ- Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, Θοδωρής Κολυδάς αναφέροντας μάλιστα και συγκεκριμένες περιοχές όπου η πρόγνωση – την οποία η υπηρεσία είχε δώσει 3 ημέρες πριν- επιβεβαιώθηκαν: «Στην Κέρκυρα, το Σάββατο είχαμε 111, 6 χιλιοστά βροχής. Από την άλλη, στα βόρεια της Αττικής πράγματι η βροχή ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη, αλλά ας δούμε τον Πειραιά με το έντονο μπουρίνι των 15 λεπτών. Ο Πειραιάς ήταν μια περιοχή που βρισκόταν “στο κόκκινο” στον χάρτη επικινδυνότητας της ΕΜΥ και η βροχή εκεί ήταν εν δυνάμει επικίνδυνη». Και τι σημαίνουν τα παραπάνω για τη χρήση του 112; Όπως απαντά ο κος Κολυδάς: «καταρχάς, πως οι προγνώσεις έχουν κι αυτές τις αποκλίσεις τους, παρότι έχουν κάνει μεγάλα άλματα βελτίωσης τα τελευταία χρόνια. Η αλήθεια είναι πως υπάρχει ακόμα  πρόβλημα σε αυτό που αποκαλείται Now Casting (σ.σ ακριβής πρόγνωση της τελευταίας στιγμής με βάση τα αναθεωρημένα δεδομένα), λόγω έλλειψης ραντάρ. Οι δορυφόροι και η εμπειρία μας, μάς βοηθούν τα μέγιστα, όμως, όντως, τα ραντάρ τα χρειαζόμαστε για να γίνουμε καλύτεροι σε αυτό το κομμάτι».

Το δεύτερο σημείο στο οποίο στέκεται ο κος Κολυδάς είναι πως το 112  είναι μεν μια παράμετρος στην ενημέρωση του κόσμου, αλλά πρέπει να αποδεσμευτεί από το στενό κομμάτι των προγνώσεων και να αποκτήσει άλλη φιλοσοφία- αυτήν της πρόληψης. Όπως το θέτει: «Από αυτή την άποψη, ήταν σωστή η αποστολή των μηνυμάτων. H κουλτούρα της πρόληψης βέβαια, χρειάζεται εκπαίδευση». Άλλωστε, σύμφωνα με τον κο Κολυδά, η Πολιτική Προστασία, η οποία και είναι η υπεύθυνη για την τελική απόφαση της ενεργοποίησης του 112, λαμβάνει και άλλους παράγοντες υπόψιν, όπως για παράδειγμα τα σχέδια επικινδυνότητας για τις πλημμύρες, για κάθε μία από τις 13 περιφέρειες της χώρας (μπορείς κάποιος να τα δει στο floods/ypeka.gr).  Όσο για την ΕΜΥ, όπως εξηγεί ο διευθυντής της, η υπηρεσία λαμβάνει υπόψιν της τα δεδομένα του πανευρωπαϊκού συστήματος MeteoAlarm και τους ειδικούς δείκτες που αυτό διαθέτει για τα ύψη της βροχόπτωσης. Με βάση αυτούς, κάθε περιοχή του χάρτη «βάφεται» με το αντίστοιχο χρώμα. 

«Πόσοι πολίτες γνωρίζουν όμως τα όρια επικινδυνότητας;» αναρωτιέται ο κος. Κολυδάς και συμπληρώνει: «Μια δημοσκόπηση που έκανα στον προσωπικό μου λογαριασμό στο twitter, χθες, Κυριακή, δείχνει ότι το 60% του κόσμου  δεν τα γνωρίζει. (σ.σ το ερώτημα του κου. Κολυδά ήταν το εξής: ‘Παρακαλώ απαντήστε- Ο λόγος προφανής: Η ΕΜΥ έχει αναρτημένα στην ιστοσελίδα της τα επίσημα επίπεδα του Meteoalarm (κίτρινο, πορτοκαλί και κόκκινο) για τη βροχή και άλλα φαινόμενα. Τα γνωρίζετε άραγε;)»

Σύμφωνα με τον έμπειρο μετεωρολόγο, αυτό δεν είναι λάθος των πολιτών- η πληροφορία δεν έχει διαχυθεί προς αυτούς. Όπως υπογραμμίζει: «Η έλλειψη της γνώσης, δημιουργεί παρενέργειες. Πρέπει να υπάρχει μια κοινή γλώσσα ανάμεσα στον πολίτη και στον οποιοδήποτε φορέα μεταδίδει μια πληροφορία. Στην προκειμένη, πρέπει να γνωρίζουν όλοι τι σημαίνει κόκκινο, τι πορτοκαλί, κ.ο.κ, σε έναν χάρτη βροχόπτωσης. Για τις πυρκαγιές, υπάρχει πιο καλή αντίληψη, μιας και η Πολιτική Προστασία μέσω trailer και μηνυμάτων έχει “διαφημίσει” περισσότερο το θέμα».

Σε κάθε περίπτωση, κατά τον κο Κολυδά, χρειάζονται κι άλλα εργαλεία ενημέρωσης. «Είναι άλλο να έρθει ένα μήνυμα από το 112 στο κινητό σου στις 23.00 και άλλο να πηγαίνεις εσύ ο ίδιος στην πηγή» λέει και προσθέτει: «Η αλήθεια είναι πως οι επίσημοι ιστότοποι των υπηρεσιών του καιρού  δεν είναι ελκυστικοί, με αποτέλεσμα πολλοί πολίτες να ενημερώνονται με μαζικό, πολυδιασπασμένο και συχνά υστερικό τρόπο για τον καιρό. Η λύση, κατ’ εμέ είναι μια- να δημιουργηθεί ένα ιντερνετικό ραδιόφωνο καιρού, όπως συμβαίνει στην Αμερική. Έτσι, κάθε πολίτης θα μπορεί οπουδήποτε και αν βρίσκεται να ακούει υπεύθυνες, live προγνώσεις από υπεύθυνους ανθρώπους. Ένα ραδιόφωνο μάλιστα, προσαρμοσμένο σε όλες τις ανάγκες- ο ψαράς να μαθαίνει για τα μποφόρ, ο γεωργός για τη βροχή κ.ο.κ. Είναι κάτι που το σκέφτομαι πολλά χρόνια και το έχω προτείνει  και στην Πολιτική Προστασία».

Το 112 ως πρόληψη την εποχή της κλιματικής κρίσης

Την ερώτηση με ποια κριτήρια επιλέχθηκε η ενεργοποίηση του 112 το Σαββατοκύριακο θέσαμε και στην αρμόδια υπηρεσία που παίρνει την απόφαση βασιζόμενη (και) στην πρόγνωση της ΕΜΥ. Ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Παπαγεωργίου δήλωσε στην « Κ» τα εξής: «Το 112 αποστέλλει προειδοποιητικά μηνύματα ώστε ο καθένας από εμάς να λάβει τα μέτρα αυτοπροστασίας που είναι απαραίτητα για να μη βρεθεί σε κατάσταση διακινδύνευσης της ζωής του ή της περιουσίας του. Πρόκειται για την πιο κρίσιμη παράμετρο στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών – την ενίσχυση της πρόληψης, της ετοιμότητας του πολίτη, της εγρήγορσης, της συνειδητοποίησης ότι σε μια έκτακτη ανάγκη μπορεί να βρεθεί ο καθένας, ιδίως όταν αντιμετωπίζουμε επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα.

Το 112 αποτελεί τον μόνο τρόπο άμεσης, σε πραγματικό χρόνο, επικοινωνίας του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας με τον πολίτη. Η αμεσότητα αυτή είναι πολύτιμη. Σώζει ζωές. Τοποθετήσεις από αναρμόδιους που δεν αντιλαμβάνονται την αξία της προειδοποίησης και μιλούν περί δήθεν υπερβολικής χρήσης του 112 κατά την πρόσφατη κακοκαιρία EVA, δείχνουν μόνο άγνοια των διεθνών εξελίξεων όσον αφορά στα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης. Είναι απαραίτητο να περάσουμε σε μια νέα κουλτούρα. Η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της το επιβάλλουν. Πρόληψη και ετοιμότητα πολιτών και μηχανισμού αποτελούν το κλειδί για περισσότερη ασφάλεια για όλους μας».

«Οι πολίτες να γνωρίζουν με ποιο κριτήριο αποστέλλονται τα μηνύματα»

Την άποψη του για το ζήτημα έδωσε στην «Κ και ο διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και επιστημονικός υπεύθυνος του meteo.gr Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος. Κατά τον ίδιο, το 112 είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο αρκεί να γνωρίζουν οι πολίτες ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία ενεργοποιείται. «Δεν τα γνωρίζουν όμως» σημειώνει και προσθέτει πως αν τελικά τα μηνύματα δεν αποστέλλονται μόνο με τη λογική της αναμονής ενός ακραίου (και άρα σπάνιου) φαινομένου αλλά με τη λογική της προειδοποίησης σε περιπτώσεις μικρότερης έντασης φαινομένων, αυτό είναι κάτι που πρέπει να το γνωρίζουμε.

Ο ίδιος προτείνει την κατηγοριοποίηση κάθε κακοκαιρίας-το Αστεροσκοπείο έχει ήδη δημιουργήσει εδώ και κάποιον καιρό μια πενταβάθμια κλίμακα-. «Για να καταλήξουμε για την EVA στο Αστεροσκοπείο μελετήσαμε τις βροχοπτώσεις των τελευταίων 30 ετών και λάβαμε υπόψιν μας μια σειρά από παράγοντες όπως οι πληθυσμοί κάθε περιοχής» λέει ο κος Λαγουβάρδος και τονίζει και αυτός με τη σειρά του πως η έλλειψη των ραντάρ δυσχεραίνειστο να έχουμε ακριβείς παρατηρήσεις της τελευταίας στιγμής και άρα πιο «ευθύβολα» μηνύματα.

«Τα ραντάρ πρέπει να αγοραστούν λοιπόν και αυτό είναι μια παραδοχή στην οποία συμφωνούν όλοι. Μέχρι τότε, μπορούν να αξιοποιηθούν ήδη υπάρχοντα εργαλεία όπως οι δορυφορικές εκτιμήσεις για τα ύψη της βροχής και οι μετρήσεις του πυκνού δικτύου των επίγειων μετεωρολογικών σταθμών του Αστεροσκοπείου, τα οποία απεικονίζονται για παράδειγμα στους γνωστούς χάρτες πορείας της βροχής που εκδίδει η υπηρεσία meteo» καταλήγει ο ίδιος.